تحولات منطقه

۷۵سال از «نکبت» می‌گذرد. فلسطین در تمام این سال‌ها حوادث گوناگونی را از سر گذرانده و زائده استعماری اسرائیل نه تنها فلسطین که تمام منطقه و چه بسا فراتر از آن را متأثر کرده است.

گپی کوتاه با «علی عاتب» هنرمند و روزنامه‌نگار عراقی/ با سلاح هنر در طوفان‌الاقصی
علی عاتب
زمان مطالعه: ۳ دقیقه

به گزارش قدس آنلاین، تصاویری هم که حالا بیش از دو ماه است که مانند سکانس‌های یک فیلم آخرالزمانی هر روز مقابل چشم جهانیان اکران می‌شود، دل‌های بی‌شماری را بیدار کرده و تردید را از ذهن منصف بسیاری زدوده است. حالا دیگر بیشتر از قبل روشن شده فلسطین مسئله اول است و تا حل نشود روزگار انسانیت و مسلمانی به ‌سامان نخواهد شد. همین است که خیلی‌ها پای کار فلسطین آمده‌اند؛ خیلی‌ها که آدم فکرش را هم نمی‌کرد. کار تا آنجا پیش رفته که حمایت از فلسطین به نماد روشنفکری در جهان تبدیل شده است البته بماند برخی از این‌هایی که در کشور خودمان فیگور روشنفکری می‌گیرند، نسبتی با این قافله ندارند و عقب مانده‌اند؛ برعکس خیلی‌ها که حتی در غرب هزینه می‌دهند برای اعتراض به نسل‌کشی و آپارتاید اسرائیل. آخرین‌هایش ماجرای رئیسان دانشگاه‌های هاروارد، پنسیلوانیا و... در آمریکا که آدم را یاد دادگاه‌های تفتیش عقاید در قرون وسطای غرب می‌اندازد.

هنر مقاومت
برگردیم به منطقه. چندی پیش بنای تاریخی «قشله» در خیابان «متنبی» بغداد میزبان هنرمندانی از کشورهای عرب بود. برای نمایشگاه تجمع «فنقاوم» (الفن المقاوم) آمده بودند. «فن» در زبان عربی به معنای هنر است. بیانیه‌ تأسیس این تجمع حدود یک ماه پیش صادر شده و از هنرمندان تجسمی دعوت کرده بود آثار خود در حمایت از ملت فلسطین، عملیات طوفان‌الاقصی و قهرمانان مقاومت را برای این نمایشگاه آماده کنند. به گفته این بیانیه «تجمع فنقاوم از بطن مقاومت پدید آمد و با طوفان ‌الاقصی متولد شد تا با قلم‌موی آغشته به خون و رنگ‌های خروشان حقیقت علیه رژیم غاصب و اشغالگر صهیونیست جهاد خود را اعلام کند». امضای «علی عاتب» نقاش، خطاط، کاریکاتوریست و روزنامه‌نگار عراقی به نمایندگی از هیئت مؤسس پای بیانیه است و همین بهانه ماست برای گفت‌وگو با او. عاتب، سردبیر هفته‌نامه «فنکاری» هم هست. علی جروان، فایز الحسنی و معتز العمری از فلسطین؛ احمد عبدالله و خضر حجار از لبنان؛ حنان محمد و احمد الخطیب از سوریه و عماد نافع از عراق، دیگر مؤسسان این تجمع هنری هستند.
فکر راه‌اندازی این تجمع در حال و هوای طوفان‌ الاقصی به ذهن آن‌ها می‌رسد و هنرمندانی از فلسطین، لبنان، عراق، مصر، اردن، سوریه و الجزایر دعوت آن‌ها را می‌پذیرند. علی عاتب اعتقاد دارد «ما هم به عنوان هنرمند باید در طوفان ‌الاقصی مشارکت می‌کردیم؛ این تکلیف شرعی ما در لبیک به جهاد تبیین است». 

سخنگوی ملت‌ها
او هنر را یک زبان تصویری بدون مرز می‌داند که سخنگوی رسمی ملت‌هاست و نقش آن در نبرد با نظام سلطه و استکبار را این گونه توصیف می‌کند: «هنر سلاح قدرتمندی است که دروغ‌های دشمنان را برملا و یاوه‌گویی‌های آن‌ها را افشا می‌کند». به عقیده او «فراگیری تعامل روشنفکران و هنرمندان، فشار زیادی به سیاستمداران وارد می‌کند و با ایجاد موج رسانه‌ای به تنویر افکار عمومی بین‌المللی کمک می‌کند تا قاطعانه کشتار و آواره کردن فلسطینیان توسط رژیم غاصب را رد کنند».
کمتر کسی است که در وادی هنری که درد فلسطین دارد نام «ناجی العلی» را نشنیده باشد؛ کاریکاتوریست مشهور فلسطینی و خالق شخصیت «حنظله» که سال ۱۹۸۷ در لندن ترور شد. علی عاتب درباره او می‌گوید: «ناجی نقاشی‌های تأثیرگذاری را در بحبوحه رویدادهای داغ و پرشتاب جهانی ارائه کرد که در سراسر قاره‌ها دیده شد. 
او به سبب تعدد مکاتب کاریکاتوری که می‌دانست و گشایش بزرگی که در تجربه‌های جهانی ایجاد کرد شایسته تحسین و قدردانی بسیار است». به همین دلیل او تکرار شخصیتی مثل ناجی العلی را دشوار می‌داند اما معتقد است «هر مرحله شرایطی دارد. ما در عصر فناوری  و سرعت شگفت‌آور زندگی می‌کنیم و جهان به یک دهکده با تعداد زیادی از هنرمندان و تجربیات هنری تبدیل شده است. امروز بسیاری هستند که در ارائه آثار تأثیرگذار از ناجی پیشی گرفته‌اند یا حداقل مانند او هستند».
عاتب در لابه‌لای گفت‌وگو به این هم اشاره می‌کند که سال گذشته در بغداد نخستین دوره نمایشگاه کاریکاتوری با موضوع فلسطین را برگزار و در آن نمایشگاه ۱۳۰هنرمند از ۳۷ کشور شرکت کردند. او در تلاش است در آینده‌ای نزدیک دومین دوره آن را هم برپا کند.

خبرنگار: مصطفی لشکری

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.